Bolu’muzun yakın dönem eğitim tarihinde önemli bir sayfa olan ve 1952-1982 yılları arasında bölgeye aydınlanma ışığı yayan “Bolu Kız Köy Enstitüsü- Bolu Kız Öğretmen Okulu” hakkında belgesel nitelikte bir çalışma;“Tanıklarla Kızılçullu Köy Enstitüsünden Bolu Kız Öğretmen Okuluna” adlı kitap yayınlandı.

“Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Yayını” olarak okurlara sunulan bu özverili ve kapsamlı çalışmayı hazırlayanve 1966-1972 yılları arasında Bolu Kız Öğretmen Okulu’nun öğrencisi olan Sayın Enise Gülsüm Ceylanlı Su; kitabın hazırlanış gerekçesini,giriş bölümünde “Neden Bolu Kız Öğretmen Okulu”ara başlığı altında –özetle- şu sözcüklerle anlatıyor:

   “… Bilimsel Eğitimi verecek temel unsur olan öğretmenleri yetiştirecek kurumların tarihsel kronolojisinde yer alan Köy Enstitüleri sonrası öğretmen okullarından biri de bizim okulumuz Bolu Kız Öğretmen Okulu’dur. Bolu Kız Öğretmen Okulu; Kızılçullu Köy Enstitüsü binasının NATO’ya verilmesi üzerine, boşaltılarak kız öğrencilerinin yarısının 1952 yılında Bolu’ya kaydırılması ve ilk etapta Düzce’ye nakledilerek boşaltılan Orman Mektebi arazisi ve binasında yerleştirilmeleri ile kurulmuştur. 

*Bolu Orman Mektebi binaları, 1952 yılında Bolu Kız Köy Enstitüsü’ne devredildi.

(…) Önce Bolu Kızılçullu Köy Enstitüsü olan adı, 1953 yılında Milli Eğitim Bakanlığı’nın aldığı bir karar ile Köy Enstitüleri ve İlköğretmen Okulları programları birleştirilince, Bolu Kız İlköğretmen Okulu olarak değiştirilir.  (…) 1973 yılında Öğretmen Okulları adı da değiştirilir ve bu okullar ‘Öğretmen Lisesi’ olarak tanımlanır. Bolu Kız Öğretmen Lisesi de 1980 yılında 12 Eylül döneminde kapatılır. 1982 yılında Bolu Kız Öğretmen Lisesi lağvedilir yani hukuken sonlandırılır.”

*Bolu Kız Öğretmen Okulu Öğrencileri ArslanlıYol’da.

Sayın Enise Gülsüm Ceylanlı Su ile birlikte kitabın hazırlık çalışmalarını yapan Sayın Kemal Kocabaş ise, giriş bölümünde;  “Türkiye’de Öğretmen ve Öğretmen Okulları -Köy Enstitülerinin Kısa Tarihi” konularını ele alıyor ve okul hakkında şu –özet- değerlendirmeleri yapıyor:   

“…Bolu Kız Köy Enstitüsü, Bolu Kız İlköğretmen Okulu ve Bolu Kız Öğretmen Lisesi 1952-1982 yılları arasında yöresinde ışık saçan eğitim kurumu işlevini onurla sürdürür. Bu kitap, Cumhuriyet Eğitim Devrimindeki gerileme dönemine karşılık gelen karma eğitimin kaldırılma sürecini tanıklarla aktarmayı ve yoksul köy kızlarının eğitim hakkı mücadelesini eğitim-kültür dünyamıza sunmayı temel almıştır. Ayrıca Köy Enstitülerinin kapatılmış olmasına rağmen enstitü değerlerinin öğretmen okullarındaki yansımalarını izlemek anlamında önemli ipuçları vermektedir.

Tüm bu tanıklıklar, karma eğitimin çağdaş, evrensel anlayışın çok önemli bir kazanımı olduğu gerçeğini ortaya koyuyor. Bu tanıklıklar Köy Enstitüsü kültürünün eksikliklerine rağmen Bolu Kız Öğretmen Okuluna nasıl taşındığının öyküsüdür. Bolu’da aydınlanma ışığını yakanlara selam olsun.”

Yakın dönem eğitim tarihimizin aydınlık sayfalarını oluşturan Köy Enstitüleri konuluyayınlar arasında, büyük eksikliğini hissettiğimiz “Bolu Kız Köy Enstitüsü- Kız İlköğretmen Okulu”nun otuz yıllık eğitim öğretim süreciniele alan bu belgesel nitelikteki çalışmada; İzmir Kızılçullu Köy Enstitüsü’nden Bolu’ya gönderilen beş öğrencinin anlatımlarına, Bolu Kız İlköğretmen Okulu girişli 42 öğrencinin anılarına,Bolu Kız Köy Enstitüsü ve İlköğretmen Okulu’nda görev yapan 10 öğretmenin anlatımlarına da yer veriliyor.

                          *Bolu Kız Öğretmen Okulu-1974 Okul Mezuniyet Gecesi.

“Tanıklarla Kızılçullu Köy Enstitüsünden Bolu Kız Öğretmen Okuluna” adlı kitabın bir diğer dikkati çeken yönü de, çok sayıda belgesel nitelikteki fotoğrafa yer verilmesi. Okulda 1952-1982 yılları arasında görev yapan okul müdürlerinin, öğretmenlerin, öğrencilerin, hizmet veren görevlilerintoplu fotoğraf albümlerine ve okulda sürdürülen eğitim-öğretim faaliyetlerini konu alan belgesel niteliktekifotoğraflara yer verilmiş.

*Bolu Kız Öğretmen Okulu giriş merdivenlerinde öğrenciler ve öğretmenleri.

   Yakın dönem eğitim tarihimiz açısından önemli bir belgesel çalışma olan “Tanıklarla Kızılçullu Köy Enstitüsünden Bolu Kız Öğretmen Okuluna” adlı kitapta yer alan anlatımlardan kısa örnekler:

*Gülten Kıvrak: “…Bolu’da okumam bana çok şey kazandırdı. (…) Resme hevesim arttı Öğretmenimiz Osman Oral büyük ressamdı. Bolu Kız Öğretmen Okulu benim sanatta yoğunlaşmamı sağladı.”

* Kadriye Yılmaz: “…15 Mayıs 1950 Mayıs ayında seçimi kazanarak iktidar olan Demokrat parti hükümeti hiç zaman kaybetmeden karma eğitime son verdi. (…) 1952’de okulumuzu NATO’ya verdiler. 800 öğrenciyi de birbirinden ayırdılar. Yarısı Bolu Orman Okuluna, öteki yarısı Beşikdüzü Köy Enstitüsü’ne gönderildi.”

*BKÖO Öğrencileri Bolu-Köprücüler Köyü Staj döneminde, öğrencileriyle.

* Kadınşah Uygun: “… Bolu Kız Öğretmen Okulu’nun öğretmenleri, öğrencilerin eğitim ve öğretimi konusunda çok yetkin insanlardı. Derslerin yanısıra daha birinci sınıfa başladığımızda, programda olmadığı için İngilizce, Almanca, Fransızca kursları açıldı. “

* Serpil Özdemir: “… Bolu’da ben ve arkadaşlarım yeteneklerimize göre eğitim alarak şekillendik. Ben, müzik ve edebiyatta iyiydim. Mandolin çalmak zorunluydu. Solfej ve çalgı eğitimi müzik derslerinde çok önemliydi.”

*İsmihan Şirin: “… Bolu’daki Kız İlköğretmen Okulu üçüncü okulum oldu. Daha okulun kapısından içeri adım atar atmaz güler yüzlü bir ortamla karşılaştım. Burada okuyup öğretmen olacaktım. (Bir şiirim: Seni unutmak mümkün mü?/ En güzel günleri yudumlarım sende./ Bir yüzün Köroğlu Dağları,/ Diğer yüzün Abant Gölü,/ Kirazlı yaylası/Staj köyüm Yumrukaya./Nasıl unuturum ben seni Bolu…/ 1957 yılındaki deprem ve sınavlarım,/ Yeşil Bolu./ Nefesim, ışığım, kalemim ve/ Unutulmaz günlerim./ Bende katmerlendi,/Ihlamur çiçeklerinin kokusunda, Sen ve ben.)”

* Bolu Kız Öğretmen Okulu Öğrencilerinin Bayram Tören Yürüyüşü

* Sevgi Veziroğlu Şahin: “… Hafta sonu Cumartesi öğleden sonraları tiyatro salonunda klasik müzik dinletisi olurdu. İsteyen oraya gider klasik müzik dinlerdi. Akşam yemeği ile son etüt arasında da hoparlörden caz müziği, tango, vals sesleri yükselirdi. “

* Ayşen Gürbüz: “… Ben, Bolu’da gezi kolu başkanı oldum ve oyıl Ankara’da değişen –Tiyatro, Bale ve Opera- eserlerine her sınıf sırayla götürülürdü. O yıl izlediğim eserler; Kral Oidipus, Gergedan, Madam Butterfly, Kuğu Gölü gibi eserlerdi.”

*Saniye Vuruşangül: “…Okul, bize bilgi, beceri, saygı, sevgi kazandırmıştı. İyi birer terzi olmuştuk. Küçük şeylerden mutlu oluyorduk. İyi resim yapan, el işlerinde başarılı insanlar olarak yetiştik. “

*Zehra Ünüvar: “…Okul, yaşamın birebir benzeri gibiydi. Sinema günlerimiz olurdu. Bolu’da sinemaya götürülürdük. Ben, koroya alındım. Ankara Radyosu’nda koromuz bir konser verdi, sesimiz yurda duyuruldu.”

*Hacer Durmuş: “… Bolu deyince içi titreyen birçok arkadaşım vardır. Ben de ne zaman Bolu ile ilgili bir haber duysam veya görüntü görsem içim titrer. 11-17 yaş arası çocukluğumuzun son, gençliğimizin ilk demlerini bu okulda yaşadık. İyi insan, iyi öğretmen, iyi yurttaş,iyi evlat, iyi anne olmanın temelini Bolu Kız Öğretmen Okulunda attık.”

*Bolu Kız Öğretmen Okulu’nun“1972-73 Şampiyon Voleybol Takımı oyuncuları” ve öğretmen Yunus Yıldırım.

*Yunus Yıldırım: “… Yeteneği olan öğrencilerimiz sporla ilgilenirlerdi. Özellikle voleybol ve basketbol branşlarında başarılıydılar. Kız voleybol takımımız Liselerarası Türkiye Şampiyonluğu, sonunda da Dünya Şampiyonluğu gibi süper bir başarı elde etmişlerdi.”

* Birsen Güven: “… Bolu benim ilk gözağrımdı. Çam ormanlarının arasındaki bu güzel, bu sıcak eğitim ortamında göreve başlamak benim için büyük şanstı. Okulun mükemmel bir öğretmen kadrosu, mükemmel bir işleyiş düzeni vardı. Kızılçullu Köy Enstitüsü’nün gelenekleri korunmuştu. “

   Kitapta yer alan öğrenci ve öğretmen anlatımlarından yaptığımız bu kısa seçkiler, kitabın içeriğine ilişkin bir ipucu niteliğinde. Sayın Enise Gülsüm Ceylanlı Su ve Kemal Kocabaş; elinize, emeğinize sağlık. Ülkemizin, Bolu’muzun yakın dönem eğitim tarihine yönelik çok anlamlı ve önemli bir hizmet sunuyorsunuz, teşekkürler...