Eğitimci, yazar Zuhuri Danışman,1902 Yılında Bolu’da dünyaya gelmiştir. Babası Milli Mücadele yıllarında Bolu Müftüsü olan Ahmet Recai Efendi’dir. İlk ve ortaöğrenimini Bolu’da tamamladı. Sultani mezunudur. Giresun, Bolu, Gaziantep ve Artvin ortaokul ve liseleri ile Ankara Devlet Konservatuarında (1937) tarih öğretmenliği ve yöneticilik yapmıştır.
1950 yılında devlet memurluğundan ayrılarak siyasete atılarak Demokrat Partiden 1950 ve 1957 yıllarında Bolu Milletvekili seçilmiştir.
Roman ve tarih yazarı olarak bilinen “Ahmet Zuhuru Danışman bazı yazılarında “Zahide Durur” mahlasını da kullanmıştır”(Biyoğrafya).
Ahmet Zuhuri Danışman Demokrat Parti Milletvekili olarak “siyasi” bir kişiliktir. Kendisi ayrıca roman ve tarih yazarı olarak bilinmektedir. Tarih ve roman yazarlığı vefatından sonra siyasi kimliğinin önüne geçmiştir.
Milletvekilliğine ara verdiği dönemdeMillî Reasürans yönetim kurulu üyeliğinde bulunmuştur. Daha sonraki yıllarda “Zuhuri Danışman Yayınevini” kuran Danışman, çok sayıda ders kitaplarından başka tarihî romanlar yazmış ve yayınlamıştır.Ayrıca Osmanlıcadan sadeleştirmeler yapmıştır.Evli ve üç çocuk babası olan Danışman,11 Mayıs 1971, İstanbul’da vefat etmiştir. Mezarı İstanbul Zincirlikuyu Mezarlığındadır.
Yazar Soner Yalçın tespitlerine göre ;DP Bolu Milletvekili Zuhuri Danışman, “tarihte İnönü Zaferi diye bir şey yoktur. Olan küçük bir çatışmadır onda da kuvvetlerimiz yenilmiştir” demiştir( 02.02.2018 Odatv). Milli Eğitim Bakanlığınca onaylanan ve okullara tavsiye edilen bazı ders kitaplarında İsmet İnönü adını anmadığında bilinmektedir(Orhan Oğuz). Hürriyet Gazetesi başyazarı Oktay Ekşi’de “Zuhuri Danışman’ın İnönü ismini kitaplardan çıkardığını”(06. 05.2010) yazmıştır. Belli ki tarihçi merhum Danışman’da İsmet İnönü ismine karşılık olumsuz bir yaklaşım vardır.
Ahmet Zuhuri Danışman’ın Bolu milletvekilliği yaptığı yıllar ve özellikle de 1957 den sonraki yıllar ülkemiz siyasi tarihinin en çalkantılı yıllarıdır.
Ahmet Zuhuri Danışman 1960 sonrası “Yassıada Mahkemeleri” diye bilinen mahkemelerde yargılanmış ve 6 yıl hapis cezası almıştır. Cezaevinden sonra kendisi yayıncılık yaparak yaşamını İstanbul'da sürdürmüştür. Otuza yakın tarihsel yapıtı bulunmaktadır. 14 ciltlik Osmanlı İmparatorluğu Tarihi en önemli çalışmaları arasında gösterilmektedir. Ayrıca Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nin çevirisine de imza atmıştır.
Başlıca eserleri:
ARAŞTIRMA-İNCELEME:
Üskübi Harabeleri (1934), Çamlar ve Göller .Ülkesi (1935), Osmanlı İmparatorluğu Tarihi (14 cilt, 1964-66), Büyük İslâm Tarihi (3 cilt, 1967).
ÖYKÜ: İşitilmemiş Hikâyeler (1939).
ROMAN: Cellat Çeşmesi (1953), Lala Mustafa Paşa (1957), Balak Gazi (1958), Peçeli İmparatoriçe (1958), Kahramanlar Geçidi (1958).
SADELEŞTİRME: Naima Tarihi (6 cilt 1967-68), Evliya Çelebi Seyahatnamesi (10 cilt, 1969-70), Koçi Bey Risalesi (1972).
Yararlanılan Kaynaklar
-Meral Demiryürek; Ahmet Zuhuri Danışman’ın İzler Dergisindeki Yazıları Üzerine Bir Değerlendirme, Prof. Dr. Birol Emil’e Armağan, 2020 TEDEV
Yurt Ansiklopedisi (c. I, 1982),
Atilla Özkırımlı / Türk Edebiyatı Ansiklopedisi (c. 2, s. 345),
C. Dinçtürk / Bolu’dan Yetişenler (1987),
Behçet Necatigil / Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. bas. 1999),
TBE Ansiklopedisi (2001).
Pınar Ak ;Ahmet Zuhuri Danışman Romancılığı, Hacettepe Üniversitesi SBE Yüksek Lisans Tezi.
Oğuz, Orhan (2013). "Zuhuri Danışman'ın Endülüs'le İlgili Romanlarında Fetih ve Reconquista Kavramlarının Mukayesesi". Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. S. 22. C. 10. s. 21-45.
Güncelleme Tarihi: 05 Mart 2022, 22:35